فشار خون بالا چیست، علائم، علل و راه های درمان آن

فشار خون یکی از علائم اصلی حیات است، هنگامی که سرخرگ‌های بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک نیز باریکتر شوند، فشار خون بالا می‌رود. فشار خون‌ بالا گاهی‌ کشنده‌ بی‌سر و صدا نامیده‌ می‌شود ، زیرا تا مراحل‌ انتهایی‌ اکثرا هیچ‌ علامتی‌ ندارد. فشارخون‌ به طور طبیعی‌ در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود، اما فردی‌ که‌ دچار بیماری‌ فشارخون‌ بالا است‌، به‌ هنگام‌ استراحت‌ نیز فشار خونش‌ بالاتر از حد طبیعی‌ است.

فشار خون نرمال چه اندازه است؟

فشار خون بر اساس مقدار و میزان خطری که برای سلامتی افراد دارد به چند دسته تقسیم می شود:
1-  نرمال; کمتر از 80/120 میلیمتر جیوه
2 - قبل از ابتلا به فشار خون 130-89/120-80 میلیمتر جیوه
3-  فشار خون- خفیف 159-99/140-90 میلیمتر جیوه
4-  فشار خون - متوسط 179-109/160-100 میلیمتر جیوه
5-  فشار خون شدید 180 / 110 میلیمتر جیوه

 

فشار خون بالا در چه کسانی دیده می شود؟

فشار خون بالا خصوصا در افراد مسن بسیار شایع است. تقریبا در حدود یک نفر از هر چهار نفر از  فشار خون بالا رنج می برند. در بیماران جوان‌تر در مردان شایعتر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. به طور کلی با افزایش سن خطر ابتلا افزایش می‌یابد.

 

 علایم فشار خون کدام ها هستند؟

متاسفانه در بیشتر اوقات فشار خون بالا هیچ علامت و نشانه ای از خود نشان نمی دهد. در حقیقت یک سوم از کسانی که به افزایش فشار خون مبتلا هستند از بیماری شان هیچ اطلاعی ندارند. تنها راه قطعی برای این که شما را از وضعیت فشار خونتان با خبر کند کنترل مداوم آن به وسیله پزشک است.
اگر فشار خون شما به طور ناگهانی خیلی بالا برود می تواند باعث ایجاد علایمی شود که هر کدام از آن ها یک زنگ خطر جدید برای شما هستند. علایمی مانند:
 • سردرد شدید
 • سر گیجه
 • مشکلات بینایی
 • درد قفسه سینه
 • تنفس سخت
 • ضربان قلب نا منظم
 • وجود خون در ادرار

 

علل ایجاد فشار خون بالا

علل بروز این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است ولی برخی عوامل فرد را مستعد ابتلا به فشار خون می کنند از جمله:

1- سن‌ بالای‌ 60 سال با افزایش سن احتمال بروز فشار خون افزایش می یابد

2- چاقی و اضافه وزن

3- سیگار کشیدن

4- مصرف الکل

5- رژیم‌ غذایی‌ حاوی‌ نمک‌ زیاد یا چربی‌ اشباع‌ شده‌ و عدم مصرف میوه و سبزی

6- کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی کافی

7- استرس

8- عوامل‌ ژنتیکی‌، اگر یکی از والدین و یا هر دو دچار فشار خون بالا باشند، خطر ابتلای فرد به فشار خون بیشتر است.

9- مصرف‌ قرصهای‌ ضد حاملگی ‌، استروییدها و بعضی‌ از انواع‌ داروهای‌ مهارکننده‌ اشتها

10- پشت میزنشینی

11- نژاد : سفید پوستان ونژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می شوند.

 

فشار خون چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما می تواند با معاینه روتین، شما را از وجود فشار خون آگاه کند. فقط کافی است در سال حداقل یک بار از این نظر خود را بررسی کنید. قبول کنید که این کار سختی نیست.

 

چگونه می توان فشار خون را درمان کرد؟

فشار خون به طور عمده با استفاده از تغییر شیوه زندگی بیماران و سپس با استفاده از دارو درمانی بهبود می یابد. تغییر شیوه زندگی شامل موارد زیر است;
  • کاهش وزن
  • ترک کردن سیگار
  • داشتن یک برنامه غذایی مناسب (برنامه غذایی مناسب شامل غذاهای کم چربی، کم سدیم و مصرف روزانه میوه و سبزیجات است)
  • انجام ورزش های مناسب به خصوص ورزش های هوازی

بعد از تغییر شیوه زندگی داروهای زیر نیز می توانند به شما در کنترل فشار خونتان کمک کنند:

• مهار کننده های ACE 
• بلوک کننده های گیرنده آنژیوتانسین (ARBS)
• دیورتیک ها (ادرارآور)
• بتابلاکرها
• مسدود کننده های کانال های کلسیمی

البته به خاطر داشته باشید که هیچ دارویی را بدون اجازه پزشک نباید مصرف کرد.

 

 

پیشگیری از بیماری فشارخون

1- کنترل وزن ، کم کردن حتی یک کیلوگرم از وزن برای کنترل فشار خون مفید است

2- انجام ورزش مرتب، 30 دقیقه ورزش در هر روز بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون است

3- کم کردن مصرف نمک و غذاهای پرچرب

4- داشتن رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات ، لبنیات کم‌چرب و غذاهای حاوی پتاسیم نظیر دانه‌های سبوس‌دار و خشکبار استفاده کنید.

5- عدم مصرف سیگار و مشروبات الکلی

6- اندازه گیری فشار خون حداقل هر شش ماه یک بار

7- زنان باردار باید مرتب برای معاینه پیش از زایمان به پایگاه های بهداشتی درمان و خانه بهداشت مراجعه کنند تا کارشناسان بهداشت بتواند به پرفشاری احتمالی خون پی ببرد و به ‌موقع کنترل کنند.

8- در خانم هایی که قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند باید فشار خون خود را مرتب کنترل نمایند

9- پرهیز از مصرف سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم و همچنین پرهیز از سبزی‌های کنسروشده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور.

10- مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه ، چای ، نوشابه‌های کولا و شکلات، سبب افزایش فشارخون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.

11- اجتناب از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می ‌شوند، و عدم استفاده ی چند باره از روغن‌های آشپزی .

12- استفاده از گوشت سفید به جای گوشت‌های قرمز.

13- کنترل استرس ، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می‌ کند، استرس و عصبانیت است.

14- استراحت به میزان کافی هر روز زیرا کار کردن بی ‌وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی فرد وارد خواهد کرد

15- انجام ورزش‌هایی مثل پیاده ‌روی، شنا، دوچرخه سواری برای پایین آوردن فشار خون مفید هستند بنابراین حداقل 3 بار در هفته و هر بار حداقل 30 دقیقه باید ورزش کرد